Ben jij perfectionistisch je werk en wil je perfectionisme loslaten? Hoe pak je dat aan?
Perfectionistisch: de controle willen hebben
Perfectionisten willen graag over alles controle houden. Controle is essentieel voor een perfectionist, want je wil graag grip op hoe dingen verlopen. Zo veel mogelijk je eigen stempel drukken op zaken. Het liefst wil je vooraf weten hoe anderen reageren, of dit zelf kunnen beïnvloeden. Waarom? Controle staat voor de perfectionist gelijk aan zekerheid (drijfveer). Als je als perfectionist het gevoel hebt dat je dingen niet in de hand hebt, veroorzaakt dat onrust en onzekerheid. Of te wel faalangst. De angst om te falen of af te gaan of niet te voldoen aan de verwachtingen.
Te veel focus op negativiteit
Negativiteit blijft altijd langer hangen dan positiviteit. Je focust je dan niet zo zeer op dingen die niet goed gaan, maar bent altijd alert op mogelijk ‘gevaar’. Dit gebeurt in de praktijk vaak. Je kunt negen keer achter elkaar van verschillende mensen horen dat je iets prima hebt gedaan, maar wat blijft vaak hangen? De opmerking van de tiende persoon die net een puntje van kritiek heeft. Ook als kind word je heel jong geconfronteerd met de kruisjes of rode penstrepen van de juf of meester van school. Juist de nadruk leggen op de dingen die je fout deed. Zo raken we al vroeg geconditioneerd en gefixeerd op wat fout gaat en genieten we vaak niet echt van wat er allemaal wel klopt en goed gaat. Kijk uit dat je niet in negatief doemdenken beland.
Perfectionisme en keuzestress
Perfectionistisch zijn en keuzestress gaan vaak samen. Als we maar meer tijd zouden hebben, zou het allemaal veel beter zijn denken we. Denkend dat je dan beter zou presteren. Er van uitgaand dat je dan meer rust zal vinden. Vaak wil je veel meer dan je aankan. Steeds weer (gedwongen) keuzes moeten maken, als alles niet tegelijk haalbaar is of te veel wordt. Dat maakt het weer ingewikkeld, want kiezen betekent stress en nog meer twijfel. In een poging de beste (lees perfecte) keuze te maken, stel je de daadwerkelijke keuze zo lang mogelijk uit. Soms durf je het dan helemaal niet meer.
Perfectionisme leren loslaten is essentieel om voortdurende stress te verminderen. Hoe gevoelig ben jij voor stress?
Te veel keuzes geeft stress
Als je veel te kiezen hebt, zorgt dat juist voor stress. Het maakt dat je al snel het gevoel hebt dat je fout kiest. Nadat je je keuze hebt gemaakt, blijf je vaak zitten met een onzeker gevoel er over. “Had ik toch niet beter dat andere kunnen kiezen”? Het punt is dat je meestal niet kan nagaan of de perfecte keuze hebt gemaakt. Het maakt ook verschil of je je keuzes maakt op basis van rationele feiten of je gevoel. Dat kan soms best een innerlijk conflict opleveren. Het is wel zo dat de beste keuzes worden gemaakt vanuit je gevoel en instinctmatig ‘weten’. Als doemdenken het overneemt, en daar hebben veel perfectionisten last van, dan laat je dus meer leiden door je eigen aannames en belemmerende overtuigingen. Daar worden nou juist niet de beste keuzes mee genomen.
Je prestaties en eigenwaarde
Misschien kreeg je vroeger veel complimenten als je goed presteerde of heel lief en zoet was. Dat geeft een goed gevoel waar je wel aan kunt wennen. Sterker nog, het kan zo fijn worden dat je er alles aan doet om dat gevoel weer te krijgen. Voor je het weet heb je als kind een rechtstreekse relatie gelegd tussen je prestaties en je eigenwaarde. De kans is groot dat dit patroon zich gedurende je verdere leven voortzet en dat het een automatisme wordt.
Perfectionistisch met een hoge prestatiedrang
Op je werk doe je je uiterste best en geef je vaak wat meer. Hiermee zullen anderen onder de indruk zijn. Je levert pas iets op als je zeker weet dat je baas er tevreden over is. Ook wil je thuis, met sporten en je hobby’s alles zo goed mogelijk uitvoeren. Zo zit je op een gegeven moment vast in deze routine van aandacht vragen en krijgen. Vooral met uit te blinken in wat je doet. Alleen is het tegelijkertijd slopend om altijd maar zo te moeten presteren. Zeker als je geen andere manier hebt om je goed te voelen over jezelf. Je enige medicijn is dan die continue bevestiging van buitenaf. Je bent daarmee afhankelijk van anderen. Het gaat niet meer om wie je bent maar om wat je doet en dat is altijd tricky. De mening van anderen is nu bepalend geworden voor jouw gevoel van eigenwaarde. Het is niet meer jouw eigendom, want je hebt het weggegeven.
Lees meer over perfectionisme en een hoge prestatiedrang.
Ben jij ook te perfectionistisch?
Heb je ook het gevoel dat je te perfectionistisch bent? Als je meer grip op je perfectionisme wilt krijgen, kunnen wij je daar bij helpen. Meld je aan voor onze training perfectionisme en kom weer in controle met jezelf. Je kan deze training volgen in Groningen, Drachten, Assen en online via Teams.
Lees ook onze 10 tips bij perfectionisme overwinnen.
Geef een reactie