Oude gewoonten en patronen afleren is voor veel mensen best lastig. In welke gewoonten en patronen herken jij jezelf?
Oude gewoonten afleren
Oude en ineffectieve gewoonten afleren is vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Goede voornemens hebben we allemaal, maar slechts een klein deel behaalt ook zijn doelen. Je leeft snel op de automatische piloot en zonder dat je het doorhebt, doe je weer wat je altijd deed. Als je gedragspatronen van jongs af aan al hebt aangenomen of hebt geleerd, ben je daar vaak niet zomaar van af. Je kunt zeker oude gewoonten afleren, maar niet allemaal tegelijk en het begint altijd bij bewustwording van deze gewoonten. Zolang jij je namelijk niet bewust bent van ineffectieve of zelfs destructieve patronen, is de kans groot dat je er mee door zal blijven gaan.
De automatische piloot
Gewoonten zijn gestructureerde patronen van gedachten en bijbehorend gedrag. Veelvuldig repeterend en herhalend gedrag op de automatische piloot betekent dat je er niet meer bij stilstaat. Je weet niet beter om dingen te doen zoals je het altijd doet. Je eigen gemaakte draaiboeken zoals je het vroeger hebt geleerd of gewoon zelf hebt aangenomen. Door deze draaiboeken en gewoonten functioneer je op de ‘automatische piloot’, waardoor je diverse handelingen makkelijk kunt uitvoeren. Deze gewoonten kunnen echter ook nadelige effecten met zich meebrengen, waardoor gedragsverandering lastig wordt.
Gewoonten en structuren geven overzicht
Vaste gewoonten en patronen bieden structuur, overzichtelijkheid en veiligheid. Ook op je werk weet je wat je taken zijn, wie welke verantwoordelijkheid heeft en hoe de dingen moeten worden uitgevoerd. Je hoeft er dan ook niet meer zo veel bij na te denken, omdat je automatische piloot je helpt om de dingen te doen die je moet doen. Bij nieuwe en moeilijke taken gaat dit natuurlijk minder op en zal je er wel bij moeten nadenken om geen fouten te maken.
Op deze manier kan je je werk goed aan, tenzij de zaken niet transparant en duidelijk zijn, want dat geeft dan weer onrust in je innerlijk systeem, omdat je je draaiboek en gewoonten dan niet kunt aanspreken. Organisaties hebben ook hun eigen beleid en gewoonten. Jij zal je daar zelf ook zo goed mogelijk op aanpassen. Veranderingen hierin kunnen je uit evenwicht brengen, omdat je dan jouw manier van werken moet aanpassen en niet iedereen kan hierin goed schakelen.
De gewoonte om veel ja te zeggen
De nadelige gewoonte om veel ja te zeggen tegen alles en iedereen, creëert veel stress en innerlijke druk. Dergelijke patronen stammen vaak al uit je jeugd en kunnen versterkt worden door ‘ongezonde’ relaties, bijvoorbeeld bij dominante en meer autoritaire ouders, vrienden of relaties. Veel mensen vinden het moeilijk om nee te zeggen en blijven in de gewoonte van altijd maar ja zeggen hangen. Vaak omdat ze denken dat dit nu eenmaal zo hoort of zoals ze vroeger zijn opgevoed. Zeker ook als je graag aardig gevonden wil worden. Dan is ja zeggen een gewoonte die automatisch toegepast wordt. Deze oude gewoonten afleren kun je door beter leren nee zeggen zonder schuldgevoel.
Vermijdingsgedrag en uitstelgedrag
Mensen die dingen moeilijk vinden of niet weten hoe het moet, stellen het vaak uit of vermijden het zo veel mogelijk. Dan heb je er toch ook geen last van? Maar zoals je wel begrijpt is dat geen constructieve oplossing, want alles wat je vermijdt vraagt om een constructieve oplossing en alles wat je uitstelt vraagt om afhandeling. Dingen uitstellen, vermijden en conflictvermijding is de nare gewoonte van ‘ervoor weglopen.’ Dat is alleen maar een (zeer) korte termijnoplossing en het zal je op langere termijn alleen maar meer stress, piekergedrag en zorgen geven.
Lees ons blog over vermijdingsgedrag
Lees ons blog over conflictvermijdingsgedrag
Lees ons blog over uitstelgedrag aanpakken
Snel schuldgevoel krijgen naar anderen
Uit de praktijk blijkt uit de assertiviteitstrainingen die wij geven, dat veel mensen snel last hebben van schuldgevoel. Dit is nooit naar jezelf maar altijd op anderen gericht. De gewoonte van dat nare gevoel dat je een ander tekort doet. De vraag is of dit echt zo is, of dat je dit telkens (uit gewoonte) maar aanneemt. Als je vroeger hier al last van had, blijf je deze gewoonte ook vaak behouden als volwassene. Je zou hierbij echt moeten leren om eerst na te denken of je schuldgevoel ook terecht is. Heb je de ander iets aangedaan? Heb je de ander misschien niet kunnen helpen? Heb je nee gezegd tegen iets omdat dit voor jou beter voelde?
Bij dit soort voorbeelden sta je namelijk volledig in je recht. Heb jij ook snel last van schuldgevoel?
De gewoonte van negatief doemdenken
In de afgelopen jaren zien wij bij onze cliënten dat sommige snel negatief en pessimistisch tegen dingen aankijken. Oude gewoonten afleren valt ook niet mee. Dit kan natuurlijk te maken hebben met negatieve dingen die in het verleden zijn gebeurd, geschonden vertrouwen, dingen die anders lopen dan gepland en veel wantrouwen naar de wereld om je heen. Je hebt het zelf vaak niet meer door, maar anderen kunnen je hierop wijzen dat je snel in negatief kritisch denken beland, terwijl positief omdenken natuurlijk veel beter is. Je innerlijk systeem heeft hier last van. Deze lastige gewoonte maakt je negatief, triest en soms ook meer gesloten en afstandelijk naar mensen om je heen.
Belemmerende overtuigingen en aannames maken
Veel gewoonten en patronen komen naar voren bij mensen die geloven in hun eigen overtuigingen en aannames. Dit kan gebeuren als je een aantal keren dingen hebt meegemaakt die veel impact op je hebben gehad. Je innerlijk systeem wil je hiervoor behoeden en je gaat dan gemakshalve maar dingen ‘aannemen’ zoals het zou kunnen gaan of vanuit je eigen veronderstelling. Door vaak van het ergste uit te gaan, kan het alleen nog maar meevallen. Zo lang je deze gewoonte niet doorhebt of doorbreekt, blijf je te snel dingen aannemen vanuit je eigen gemaakte belemmerende overtuigingen, zonder dat je dit toetst met de praktijk.
Oude gewoonten afleren met een maatwerk assertiviteitstraining
Oude gewoonten afleren is heel effectief met onze assertiviteitstraining. Elke training is namelijk maatwerk en wordt specifiek op jouw struikelblokken, valkuilen en ontwikkelingspunten afgestemd. Door de vele trainingsmodules die wij zelf hebben opgezet, kunnen we de training exact op maat voor je maken. Oude gewoonten afleren zal uiteraard een groot onderdeel van de volledige assertiviteitstraining zal zijn. Dit is juist belangrijk in het kader van positief leren omdenken, patronen doorbreken en nieuwe manieren van denken, communiceren en gedrag aan te nemen.
Klik door naar onze assertiviteitstraining in Groningen, Assen, Drachten of online in Teams. Je kan op elk gewenst moment beginnen!
Geef een reactie